7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Yapılandırmaya konu alacaklar esas itibarıyla 31/12/2022 tarihi dikkate alınarak belirlenmiş olup, Kanun çerçevesinde 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yılları vergi ve matrah artırımı kapsamında sayılmıştır.
Kanun, belli şartların gerçekleşmesi hâlinde, bazı kamu alacaklarının tahsilinden vazgeçileceğini düzenlemektedir. Kanun’da düzenlenen konulardan bazıları aşağıdaki şekildedir:
Kesinleşmiş Alacaklar Bakımından
Kesinleşmiş vergi alacaklarında, vergi aslına bağlı olmayan cezaların kalan %50’si; vergi aslına bağlı olarak kesilen cezaların ya da idari para cezalarının tamamı; iştirak, yardım ve teşvik fiilleri nedeniyle kesilen vergi cezalarının kalan %50’si; gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden Kanun kapsamında vazgeçilmiştir.
Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklar Bakımından
Kanun, kesinleşmemiş ve dava aşamasında bulunan vergi alacaklarının tahsilinden hangi oranda ve ne şekilde vazgeçileceğini detaylı bir şekilde düzenlemektedir. Kesinleşmemiş ve dava aşamasında bulunan vergi alacakları ise ilk derece mahkemeleri nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan vergi tarhiyatları ve itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya bu yola başvurulmuş olan vergi tarhiyatları olacak şekilde ikiye ayrılmıştır. Bu iki aşamada tahsilatından vazgeçilecek vergi tarhiyatlarına ilişkin detaylar da ayrıca Kanun’da etraflıca düzenlenmiştir.
İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemler Bakımından
Kanun’un kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanun’un yayımlandığı tarihten önce başlanılmış ve Kanun’un yayım tarihi itibariyle tamamlanamamış vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerinin tamamlanması sonucunda tarh edilecek vergiler/gümrük vergilerin %50’si; vergi aslına bağlı vergi cezası/idari para cezası ve gecikme zamlarının tamamının tahsilinden Kanun kapsamında vazgeçilmiştir.
Matrah ve Vergi Artırımı
Kanun, matrah ve vergi artırımlarına ilişkin olarak da düzenlemeler getirmektedir. Bu düzenlemeler çerçevesinde mükelleflerin, gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak belirtilen şekilde ödemeleri hâlinde, matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacağı hükme bağlamıştır. Kanun kapsamında, kurumlar vergisi, gelir vergisi, katma değer vergisi, temettü stopajı gibi vergi çeşitlerine yıl temelli olmak üzere farklı matrahlar öngörülmüştür. Örneğin, 2022 yılı için gelir ve kurumlar vergisi matrah artırım oranı %25 iken, katma değer vergisi için bu %2’dir.
Deprem Bölgesine Yönelik Ek Mali Kaynak Oluşturma
Kanun’da yapılan değişiklikler çerçevesinde kurumlar vergisi mükelleflerine Kahramanmaraş merkezli depremde etkilenen bölgelerde kullanılmak üzere kaynak oluşturulmak için bir defaya mahsus olmak üzere ek vergi yükümlülüğü getirilmiştir. Ancak, depremler nedeniyle mücbir sebep ilân edilen yerlerdeki kurumlar vergisi mükelleflerine işbu ek vergiye ilişkin istisna tanınmıştır. Ayrıca, Kanun’da Kurumlar Vergisi Kanunu çerçevesinde belirtilen istisna ve indirim halleri ek vergi kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Birleşme ve Devralmalardaki İştirak Hisselerinin Alımına İlişkin Düzenleme
Şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla iştirak hissesi alımı nedeniyle yüklenilen finansman giderlerinin devir sonrasında da kurum kazancının tespitinde indirimine imkân tanınmıştır.
Trafik İdari Para Cezalarına İlişkin Düzenleme
Sürücülere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ve aktif durumda olan ceza puanları pasif duruma getirilmiş olup ceza puanı hesaplamasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. Ayrıca, geçici olarak geri alınan ve ilgilisine teslim edilmemiş olan sürücü belgelerinin geçici geri almaları pasif duruma getirileceği, ilgilinin müracaatı üzerine iade edileceği ve daha sonraki geri alma işlemi hesaplamalarında dikkate alınmayacağı hükme bağlamıştır.
Ödemelere İlişkin Usul
Son olarak, Kanun’un ‘Ortak Hükümler’ başlıklı 9 uncu maddesinde ise, ilgili düzenlemelerden faydalanmak isteyen mükelleflerin; 31/05/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili idareye başvuruda bulunmaları, Kanun’da bahsi geçen kamu kurumlarına bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 30/06/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) ödemeleri gerektiği belirtilmiştir.